Waar het kantoor vroeger het domein was van nette pakken, gestreken overhemden en gepoetste leren schoenen, zien we vandaag de dag een totaal ander beeld. Steeds vaker zijn jeans, sneakers, hoodies en casual blazers de norm. De omslag in de kantoorkleding begon geleidelijk, maar de coronapandemie fungeerde als katalysator. Gedwongen door thuiswerkregimes ontdekten veel werknemers het comfort van informele kleding – en die gewoonte bleek hardnekkig.
Niet alleen in de creatieve sector, waar een casual stijl al langer geaccepteerd was, maar ook in traditionele bastions zoals banken en consultancybureaus is deze ontwikkeling zichtbaar. Uit een rondgang van de NOS blijkt dat de kledingvoorschriften in uiteenlopende sectoren losser zijn geworden, met meer vrijheid en persoonlijke stijl als gevolg.
De invloed van thuiswerken
In het hart van de coronacrisis werkte ruim de helft van de Nederlandse beroepsbevolking het grootste deel van de week thuis. Ook na de pandemie blijft hybride werken gangbaar: mensen komen minder vaak naar kantoor en hechten op die momenten extra belang aan comfort. Deze ontwikkeling heeft de definitie van ‘gepaste kleding’ veranderd. De scheidslijn tussen werk- en vrijetijdskleding is vager geworden – en dat zie je terug in de outfits op de werkvloer.
“De gemiddelde leeftijd bij ons op kantoor is 34 jaar en daardoor zie je dat de kantoorkleding zich aanpast aan maatschappelijke trends,” zegt een woordvoerder van KPMG. ING en Rabobank signaleren vergelijkbare patronen. Bij ING is de dresscode afhankelijk van het team: waar het ene team nog een voorkeur heeft voor pakken, kiest een ander voor hoodies of sneakers. Rabobank ziet het zelfs terug bij de koffiebar: “Een uurtje observeren en je ziet een bonte mix van hoodies, jeans, pakken met sneakers, en soms zelfs zonder stropdas.”
Sneakers als nieuwe standaard
Sneakers zijn in de afgelopen tien jaar uitgegroeid tot hét schoeisel voor op kantoor. Ooit waren brogues en leren veterschoenen de norm; nu overheersen comfort en stijl. Paul te Grotenhuis van brancheorganisatie Inretail verklaart de populariteit eenvoudig: “Iedereen vindt ze prettig. Ik denk dat ze nog heel lang zullen blijven.”
De zogenaamde “versneakering” is niet alleen een modekeuze, maar ook cultureel verankerd in Nederland. De fiets vormt voor velen het primaire vervoermiddel naar het werk, en sneakers sluiten daar beter op aan dan formele schoenen. Bedrijven spelen hierop in: volgens Rabobank varieert de schoenkeuze van boots tot hightops, mits het maar geen teenslippers zijn.
Toch gelden er wel ongeschreven regels: sneakers moeten schoon en neutraal zijn om professioneel over te komen. Felle kleuren of versleten modellen blijven ongepast in formele klantomgevingen. De balans tussen comfort en representativiteit blijft cruciaal.
Jeans als fundament van business casual
Naast sneakers zijn jeans een vast onderdeel geworden van de moderne zakelijke garderobe. Met name donkere, straight-cut spijkerbroeken worden gezien als het fundament van een ‘smart casual’-stijl. Modetijdschriften als Glamour en GentlemanWithin adviseren om jeans te combineren met een net overhemd, blazer en minimalistische schoenen of sneakers.
De Nederlandse kantoorstijl draait tegenwoordig om balans: comfortabel, maar verzorgd. Een hoodie met jeans kan snel te nonchalant zijn, maar een nette blouse of jas zorgt voor de juiste uitstraling. De kunst is om kleding te kiezen die de sfeer van de organisatie en de verwachtingen van klanten weerspiegelt.
Generatieverschillen en stijlvoorkeuren
Jongere generaties – met name Generatie Z – brengen nieuwe energie en voorkeuren mee naar de werkvloer. Zij kiezen bewust voor comfort én zelfexpressie. Denk aan oversized blazers, wijdvallende pantalons, sneakers of zelfs ballerina’s, vaak geïnspireerd door TikTok-trends. Toch is hun stijl niet per definitie slordig: juist binnen deze generatie leeft het besef dat uitstraling samenhangt met professionaliteit.
Uit onderzoek van The Accountables blijkt dat 39% van de accountants positief staat tegenover de casualisering van de werkvloer. Voor hen draagt comfortabele kleding bij aan een meer gelijkwaardig contact met klanten. Tegelijkertijd is er ook een minderheid die vindt dat formele kleding betrouwbaarheid en autoriteit uitstraalt. De voorkeur voor casual versus formeel blijkt dus ook een kwestie van persoonlijke identiteit en beroepscontext.
Formeel blijft soms de norm
Ondanks de algehele verschuiving naar informele kleding, blijven bepaalde situaties vragen om een formeel voorkomen. Klantbezoeken, presentaties of belangrijke vergaderingen zijn momenten waarop een pak of representatieve outfit nog steeds gewenst is. KPMG stelt het zo: “Bij de ene klant is een spijkerbroek en sneakers normaal, bij de andere wordt verwacht dat je in pak verschijnt.”
Internationale etiquette-experts benadrukken hetzelfde: casual mag, zolang het doordacht is. De keuze voor kledingstukken moet bewust zijn, met aandacht voor context, doelgroep en uitstraling. Een verzorgde look – met oog voor detail – blijft een basisvoorwaarde voor geloofwaardigheid.
Zelfs op het hoogste niveau verandert de norm: “We zien zelfs de minister-president soms zonder stropdas – dat kon je je tien jaar geleden helemaal niet voorstellen,” aldus Te Grotenhuis.
Casual met een knipoog naar klassiek
De moderne werkvloer is duidelijk informeler geworden, maar dat betekent niet dat stijl of representativiteit overboord is gezet. Integendeel: waar vroeger strikte kledingvoorschriften golden, is nu ruimte voor persoonlijke expressie binnen professionele grenzen. Sneakers en jeans zijn de nieuwe kantoor-klassiekers, mits goed gecombineerd. Kleding is minder een uniforme code en meer een reflectie van bedrijfscultuur, generatie, functie en context.
De les? Draag wat past – bij jezelf, bij je team en bij de situatie. Want of je nu in sneakers, een blazer of allebei verschijnt: professionaliteit zit niet alleen in wat je draagt, maar vooral in hoe je het draagt.
